پمپ بتن پاش و انواع ماشین شاتکریت
شناخت پمپ بتن پاش:
شاتکریت مخلوطی از ملات و بتن است که به کمک هوای فشرده ازطریق شلنگ های لاستیکی با سرعت بالا برای پیشگیری از شکم دادن یا پوسته شدن حتی روی سطوح قائم یا بالای سر و یا ایجاد سازه موقت یا نگهبان در تونل سازی زمین های نرم پاشیده می شود. شاتکریت به همراه میل مهار از متداول ترین سیستم های نگهداری در تونل هاست. مخلوط شاتکریت متشکل از 15 تا 20 درصد سیمان، 40 تا 50 درصد مصالح سنگی دانه ریز و 30 تا 40 درصد مصالح سنگی دانه درشت با نسبت 0.3 تا 0.5 آب به سیمان در شاتکریت خشک و 0.4 تا 0.6 در شاتکریت تر می باشد.
بتن پاشی را می توان پیش از جابه جایی دیواره و سقف و به محض ایجاد فضای معدنی انجام داد. برای مثال پس از خروج دود ناشی از انفجار بدون تمیز کردن محیط پرسنل بتن پاشی می توانند سقف را بتن پاشی نمایند سپس با پاکسازی دیوارها تمام مقطع گالری را بتن پاشی نمایند.
دیگر کاربردها: 1) پوشش سطوح سنگ ها و حفاظت از آنها در برابر هوازدگی 2) ایجاد سطوح هموار و صاف در حفریات زیر زمینی 3) جلوگیری از نفوذ آب و آتش 4) استفاده در گالری های دارای مقاطع بزرگ مثل ایستگاه های تخلیه مواد، پذیرگاه های داخل معدن و ایستگاه های تلمبه خانه 5) استفاده در دیواره های چاه های تهویه، ترابری و غیره در هنگام حفاری
شاتکریت خشک:
مخلوط متشکل از 1750 کیلوگرم ماسه و شن و 400 کیلوگرم سیمان به صورت خشک حاصل می شود و در زمان پاشیدن بر روی سطح 180 لیتر آب اضافه می گردد. مواد در هنگام عبور از نازل 20 الی 30 سانتیمتر با آب میکس می شوند. می توان در هنگام نیاز از مواد روان ساز، زودگیر یا غیره بهره برد. مخلوط توسط مخلوط کن استوانه ای یا مارپیچی و یا توسط نوار نقاله آماده می شود. مواد مخلوط شده در حالت معلق، بوسیله هوای فشرده و از طریق تعدادی دوش با سوراخ های ریز به مواد تزریق می شود. سیستم خشک عمدتا برای اجرای شاتکریت دانه درشت در حفریات زیر زمینی استفاده می شود.
از محاسن این روش می توان به: سرعت زیاد پاشیده شدن مواد که باعث چسبیدن خوب بتن به بدنه می شود و استفاده از آب دقیقا به مقدار مورد نیاز اشاره کرد.
از معایب این روش می توان به: ایجاد مقدار زیاد گرد و خاک در هنگام پاشیدن و جهش مواد در برخورد با جدار حفاری که باعث اتلاف 25 تا 40 درصدی مواد می شود اشاره کرد. البته برای کاهش گرد خاک می توان آب را توسط لوله ای به درون لوله اصلی با فاصله 3 تا4 متر از محل پاشیدن وارد نمود.
برای بتن پاشی خشک از پمپ آب، شلنگ های آب و هوا، شلنگ مواد، نازل و پرتاب کننده استفاده می شود.
شاتکریت تر:
در ابتدا 200 لیتر آب و شاتکریت متشکل از 1600 کیلوگرم ماسه و شن و 450 کیلوگرم سیمان با هم مخلوط می شوند پس از آن به درون پمپی مخصوص هدایت می شوند. تامین حرکت بتن در لوله به کمک شار رقیق (هوای فشرده) یا شار غلیظ (تلمبه بتن) صورت می گیرد.
از محاسن این روش می توان به: تولید بسیار کم گرد و غبار که در پی سرعت کم آن ایجاد می شود و نیز کنترل میزان استفاده شده آب در تولید بتن اشاره کرد.
از معایب این روش می توان به: کمتر بودن مقدار توپری و چسبندگی بتن نسبت به روش قبل و عدم قابلیت استفاده از زودگیر در مخلوط و بیشتر بودن مقدار زودگیری که باعث کاهش مشخصات بتن می گردد، اشاره کرد. البته با افزایش سیمان می توان مشکل سوم را حل نمود و زودگیر را می توان در زمان پاشیدن اضافه کرد.
انواع ماشین تولیدی و پاشیدنی شاتکریت:
ماشین دوار
مواد خشک متوالیا وارد قیف دستگاه شده و از آن جا به درون یک استوانه دوار میریزند. تخلیه مواد مخزن مخلوط کننده، تحت فشار هوا از راه یک حوضچه خوراک دهنده پنوماتیکی در زیر مخلوط کن صورت می گیرد. فشار هوا و سرعت دوران پره های مخلوط کن میزان تخلیه و سرعت جریان در طول لوله های انتقال را کنترل می کنند. پس از ریخته شدن حجمی از مواد به درون حوضچه، مواد توسط فشار هوای کف از میان سوراخی نسبتا کوچک، با سرعت زیادی به داخل شلنگ انتقال وارد می شوند. در نازل، هوای فشرده بیشتری از میان یک حلقه مخصوص هوا اضافه می گردد که سبب تخریب مواد می شود و در حین خروج از نازل سرعت بیشتری به آنها می دهد.
ماشین با محفظه فشار دوگانه
دو محفظه ماشین بوسیله یک هوابند به نحوی با هم ارتباط می یابند که با باز شدن هوابند، مواد موجود در محفظه بالایی در اثر وزن و هوا به محفظه پایینی هدایت می گردند سپس توسط یک چرخ تغذیه به درون شلنگ رانده می شوند؛ در این حال محفظه بالایی دوباره در حال پر شدن است.
اجزای ماشین: 1) شیر مخروطی پایینی 2) شیر مخروطی بالایی 3) محفظه پایینی 4) محفظه بالایی 5) شیر اصلی هوا 6) شیر کمکی هوا 7) ورود هوا 8) شیلنگ تغذیه 9) موتور هوا
