🔷 مقدمه
دیوار بتنی پیش ساخته یکی از محبوب ترین نوع دیوارها در سرتاسر جهان می باشد. در این مطلب قصد داریم گوشه ای مختصر از طراحی دیوار بتنی پیش ساخته بر اساس نشریات ایران را بیان نماییم. لازم به توضیح است که دیوار مورد نظر، دیوار محوطه می باشد.
⚡ مشخصات فنی دیوار بتنی
- فونداسیون : 1.5 متر در 90 سانتیمتر ابعاد کف و 50 سانت ارتفاع می باشد که به حالت مخروطی ناقص می باشد.
- ستون : طول 3.4 متر (40 سانتیمتر داخل فونداسیون)، مقطع مستطیلی با در نظر گرفتن فرورفتگی در طرفین ستون جهت مهار پانل ها.
- پنل : طول 4 متر و ارتفاع 1.5 متر در ضخامت 12 سانتیمتر
- نوع اتصال ستون به فونداسیون : ملات
- کاربری: دیوار محوطه‌ای با عملکرد سازه‌ای حداقلی (غیر باربر)
⚡ طراحی فونداسیون
بر اساس نشریه ۵۵، فونداسیون باید به نحوی طراحی شود که:
- بتواند وزن مرده دیوار و بارهای جانبی (باد، ضربه احتمالی) را تحمل کند.
- در برابر نشست ناهمگون مقاوم باشد.
- در خاک‌های معمولی ایران (با ظرفیت باربری 1.5 تا 2 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع)، ابعاد داده شده (1.5×0.9×0.5 متر) مناسب به نظر می‌رسد.
⚡ آرماتورگذاری پیشنهادی:
- مش پایین: میلگرد 12 با فواصل 20 سانت
- پوشش بتن: حداقل 4 سانتیمتر بر اساس نشریه 327
طبق نشریه 327 و ملاحظات ژئوتکنیکی ساده شده:
q ظرفیت باربری مجاز خاک و P مجموع وزن دیوار و سربار احتمالی و A نیز مساحت کف فونداسیون می باشد.
نکته: می توان برای طراحی فونداسیون، آن را به عنوان دال مستطیلی یک‌طرفه تحت بار متمرکز ستون در نظر گرفت.
⚡ طراحی ستون
بر اساس نشریه 327، ستون به عنوان عضو عمودی باید:
- تحت بار ثقلی وزن پنل و بارهای جانبی مقاومت کند.
- در برابر کمانش مقاوم باشد.
- در صورت استفاده از مقطع مربع (مثلاً 25×25 یا 30×30 سانتیمتر)، طول مؤثر ستون (3 متر) مجاز است به شرط وجود مهار جانبی مناسب (مثلاً قفل‌شدن پنل بین ستون‌ها).
⚡ آرماتورگذاری ستون:
- 4 عدد میلگرد طولی Ø14 بسته به بارگذاری نهایی
- خاموت Ø8 در فواصل 15 تا 20 سانت
- پوشش بتن: حداقل 2.5 سانتیمتر
نکته: کامنش ستون را بر اساس طول آزاد 3 متر کنترل می نماییم.
⚡ طراحی پنل بتنی
بر اساس طول 4 متر و ضخامت 12 سانت، پنل به عنوان دیواره‌ی پرکننده بین دو ستون قرار می‌گیرد. طبق نشریه 327، در حالت پیش‌ساخته باید:
- تحت خمش و ترک خوردگی بررسی شود.
- در برابر نیروهای باد و ضربه احتمالی مقاوم باشد.
⚡ آرماتورگذاری پیشنهادی:
- یک شبکه میلگرد Ø10 در فواصل 20 سانتیمتر
- حلقه‌های لبه‌ای تقویتی با میلگرد Ø12
- قلاب‌ها یا قطعات اتصال فلزی برای نصب در پروژه
نکته: در کنترل خمش پنل، ضریب اهرم برابر 0.9 در نظر گرفته می شود همچنین پنل به صورت دو سر گیردار فرض می شود.
⚡ نکات اجرایی طبق نشریه ها:
- بتن باید با مقاومت حداقل C25 طبق نشریه 327 اجرا شود.
- پنل‌ها هنگام حمل و نصب باید با تسمه یا قلاب مخصوص مهار شوند (نشریه 55).
✅ نتیجه‌گیری
طراحی دیوار بتنی پیش‌ساخته محوطه‌ای باید با در نظر گرفتن محدودیت‌های آیین‌نامه‌ای به‌عنوان دیواری غیرسازه‌ای یا نیمه‌سازه‌ای اجرا شود. رعایت اصول طراحی بر اساس نشریه 55 و 327 باعث افزایش ایمنی، دوام، و پایداری این سیستم خواهد شد.
