آب افتادگی بتن و عوامل موثر بر آن

ظاهر شدن آب بر روی بتن که بعد از ریختن و فشرده کردن آن و قبل از گیرش اتفاق می افتد آب افتادگی بتن (Bleeding) نام دارد.

آب سبک ترین جزء تشکیل دهنده بتن است و اگر مواد داخل بتن قادر به نگهداری آب مخلوط نباشند آب به طرف بالای مخلوط حرکت کرده و در همان حال مواد سنگین تر شروع به ته نشین شدن می کنند. پدیده ی جدا شدگی نیز معمولا همراه با آب افتادگی روی می دهد و عبارتست از ته نشین شدن مواد سنگین تر بتن که در اثر ناکافی بودن چسبندگی بتن روی می دهد. (در انتهای این مطلب ، توضیح مختصری راجع به جداشدگی بتن داده شده است)

جلوگیری از جدا شدگی در بتن ضرورت دارد زیرا فشرده کردن کامل بتن بعد از جدا شدگی امکان پذیر نیست. از طرف دیگر اگر تمام آب حرکت کرده به سمت بالای بتن در سطح آن جمع می شد امکان داشت با جمع آوری آن با یک وسیله مناسب ، نسبت آب به سیمان بتن پایین آمده و مقاومت افزایش یابد ؛ ولی در عمل مقدار زیادی از این آب در زیر دانه های بزرگ سنگ و یا آرماتورهای موجود جمع شده و در نتیجه لایه ی بالایی بتن متخلخل و ضعیف می شود. همچنین به علت جمع شدن آب به همراه دانه های ریز و سیمان در روی بتن ، لایه ای سست و غبار مانند تشکیل می شود که باید قبل از بتن ریزی بعدی آن را پاک کرد.

عوامل موثر در آب افتادگی بتن :

• مواد ریز بتن : ماسه ریز و مخصوصا سیمان ، بیشترین تاثیر را در جلوگیری از آب افتادگی بتن دارند ؛ زیرا از طرفی به علت سطح مخصوص بیشتر ، عبور آب را به طرف بالا کُند می کنند و از طرف دیگر با سریع تر شدن هیدراسیون ، آب زودتر به مصرف می رسد.
• مقدار آب بتن : افزایش آب بتن باعث افزایش فاصله مواد جامد شده و آب افتادگی افزایش می یابد.
• نسبت سنگدانه های ریز به درشت : بیشتر شدن نسبت ماسه ریز باعث کمتر شدن آب افتادگی می شود ولی تاثیر آن به اندازه ی سیمان نیست.
• افزودنی های بتن : کندگیر کننده ها باعث افزایش آب افتادگی می شوند زیرا واکنش هیدراسیون را کُندتر می کنند ، برعکس تندگیر کننده ها باعث کاهش آب افتادگی می شوند. مواد روان ساز اگر به عنوان روان کننده به کار بروند ممکن است باعث افزایش آب افتادگی شوند ولی اگر به عنوان کاهنده ی آب به کار بروند باعث کاهش آب افتادگی می شوند. مواد حباب ساز همیشه آب افتادگی را کاهش می دهند زیرا باعث تعلیق بهتر سنگدانه ها شده و جریان آب به طرف بالا را کُند می کنند.